Trong hành trình vận hành doanh nghiệp, không phải lúc nào con đường phát triển cũng suôn sẻ. Sự thay đổi của thị trường, khó khăn tài chính hoặc chiến lược tái cấu trúc có thể khiến doanh nghiệp buộc phải cân nhắc giữa việc tạm ngừng kinh doanh hoặc đóng cửa (giải thể) hoàn toàn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt về bản chất pháp lý, nghĩa vụ tài chính, và thời điểm nên lựa chọn giải thể, từ đó đưa ra quyết định phù hợp nhất.
1. So sánh về bản chất pháp lý và nghĩa vụ tài chính
Thủ tục tạm ngừng kinh doanh và thủ tục đóng cửa (giải thể) doanh nghiệp có nhiều điểm khác biệt, trong đó nổi bật nhất là bản chất pháp lý và nghĩa vụ tài chính. Cụ thể:
| Tiêu chí | Tạm ngừng kinh doanh | Đóng cửa doanh nghiệp (giải thể) |
| Bản chất pháp lý | Doanh nghiệp vẫn còn tư cách pháp nhân, vẫn có mã số thuế, vẫn chịu sự quản lý của cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế. Trong thời gian tạm ngừng, doanh nghiệp không được phát sinh hoạt động kinh doanh mới, không xuất hóa đơn, không ký hợp đồng mới, nhưng có thể bảo lưu tên, mã số thuế và giấy phép để tái hoạt động sau này. | Quy trình đóng cửa công ty là việc doanh nghiệp chấm dứt hoàn toàn sự tồn tại, được cơ quan có thẩm quyền xóa tên khỏi Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Sau khi hoàn tất thủ tục, mã số thuế và toàn bộ tư cách pháp nhân của doanh nghiệp không còn hiệu lực. |
| Nghĩa vụ tài chính | Không phải nộp tờ khai thuế định kỳ (GTGT, TNDN, TNCN).Tuy nhiên, vẫn phải hoàn thành nghĩa vụ thuế phát sinh trước thời điểm tạm ngừng, duy trì báo cáo tài chính năm (trừ trường hợp doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động trọn năm) và thông báo chính xác thời gian tạm ngừng cho cơ quan thuế.Nếu doanh nghiệp tạm ngừng vượt quá thời hạn đăng ký, sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, buộc thực hiện thủ tục giải thể. | Khi đóng cửa (giải thể), nghĩa vụ tài chính được xử lý toàn diện trước khi chấm dứt pháp nhân, bao gồm:Thanh lý tài sản, quyết toán thuế và gửi hồ sơ giải thể lên Phòng Đăng ký kinh doanh.Hoàn tất nghĩa vụ thuế và chấm dứt hiệu lực mã số thuế.Thanh toán toàn bộ nợ với nhà nước, người lao động và đối tác. |
2. Khi nào nên tiến hành thủ tục đóng cửa doanh nghiệp thay vì tạm ngừng?
Nếu không đánh giá đúng năng lực tài chính và rủi ro pháp lý khi lựa chọn phương án tạm ngừng kinh doanh, doanh nghiệp có thể chịu tổn thất chi phí quản lý, đồng thời khiến thủ tục hành chính thêm phức tạp. Vì vậy, doanh nghiệp nên cân nhắc làm thủ tục đóng cửa doanh nghiệp thay vì tạm ngừng kinh doanh trong các trường hợp sau:
- Kết quả kinh doanh thua lỗ, không khả quan.
- Không còn nguồn vốn duy trì hoạt động trong thời gian tới.
- Hết thời hạn tạm ngừng kinh doanh nhưng doanh nghiệp vẫn chưa tìm ra phương án khắc phục vấn đề đang gặp phải.
Ví dụ thực tế:
Một doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ tại Bình Dương đã tạm ngừng kinh doanh 1 năm vì thị trường xuất khẩu sụt giảm. Tuy nhiên, trong thời gian này, doanh nghiệp vẫn phải duy trì chi phí kho bãi, chi phí cho kế toán quản lý sổ sách và hoàn tất nghĩa vụ thuế tồn đọng, đồng thời đối mặt với rủi ro bị thu hồi giấy phép nếu không thông báo gia hạn tạm ngừng đúng hạn. Sau khi cân nhắc, chủ doanh nghiệp quyết định giải thể để giảm áp lực chi phí và tránh rủi ro pháp lý.
Nếu tạm ngừng giúp doanh nghiệp giữ cơ hội tái khởi động, thì giải thể lại là giải pháp dứt điểm, minh bạch và an toàn khi người quản lý cho rằng doanh nghiệp không còn khả năng tiếp tục hoạt động. Bạn nên đánh giá kỹ tình hình tài chính, nhân sự và kế hoạch dài hạn, đồng thời tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý hoặc kế toán như các chuyên viên tại Kế toán MK trước khi lựa chọn hình thức phù hợp nhất.
